یادداشت؛
روایت زمین سست در شاهرود
خرید زندگی: در اولین هفته مهرماه 1400 زمین لرزه 3.8 ریشتری مجن را در شمال شرق استان سمنان لرزاند و همین زمین لرزه ساده و کوچک به سبب سستی زمین، خرابی هایی به بار آورد.
خبرگزاری مهر، گروه استان ها - پدرام حکیم*: شمال شرق استان سمنان هفته اول مهر را با زلزله شروع کرد آن هم ️زلزله ای به بزرگی ۳.۸ ریشتر که به نظر نمی رسید بتواند خسارتی بر جای بگذارد اما همین زمین لرزه کوچک هم توانست خساراتی را به منازل مسکونی شهر مجن برجای بگذارد.
برخی کارشناسان معتقد هستند بهره برداری غیر اصولی از معادن بخصوص در منطقه تاش و شاهکوه و همین طور شاهوار و مجن در کنار برهم خوردن تراز منابع آبی همچون مشکلاتی هستند که سبب سستی زمین در منطقه تاش و شاهوار و مجن شده است. از طرفی مجن بر روی یک گسل قرار دارد و به صورت ماهانه تعدادی زمین لرزه در این منطقه به ثبت می رسد.
مطالعات برنامه آمایش استان سمنان
در مطالعات برنامه آمایش استان سمنان فصل چهارم می خوانیم ملاحظات ایمنی دفاعی، امنیتی منتشره سازمان برنامه و بودجه استان صفحه پانزده؛ از جهت نحوه استقرار نقاط شهری در پهنه بندی خطر زلزله؛ شهرهای مجن و دیباج با عنوان «خطر خیلی زیاد» در جدول گنجانده شده است.
در همین گزارش آمده است از کل روستاهای استان ۱۵۶ روستا در محدوده خطر خیلی زیاد در پهنه بندی خطر زلزله قرار دارند. از این تعداد روستا دو روستا بیش از ۵۰۰ خانوار؛ شش روستا ۲۵۰ تا پانصد خانوار؛ هشت روستا ۱۰۰ الی ۲۵۰ خانوار جمعیت دارند.
خطر «رانش و زمین لغزش» ذکر شده در این مطالعات آمایش استانی به شیب تند؛ بارندگی بالا؛ جنس خاک و لایه های زیرین آن و …نسبت داده شده است. شیب های بالای ۳۰ درصد عموماً قابلیت لغزش و ریزش را دارا است.
در صفحه ۵۲ گزارش آمده است: «در ارتباط با مناطق روستایی تعداد ۲۱ روستا در محدوده زمین لغزش و ریزش قرار می گیرند سه روستا در شهرستان آرادان؛ ۲ روستا در دامغان؛ یک روستا در سرخه شش روستا در شاهرود و ۹ روستا در شهرستان مهدی شهر واقع شده است روستاهای شمال شهرستان شاهرود و دامغان در حاشیه شهرهای دیباج و مجن به علت واقع شدن بر روی سازندهای تبخیری و مارن از حساسیت بسیار بالایی در مقابل لغزش برخوردار می باشند مانند زمین لرزه روستای بادله کوه تلفات انسانی را در سال ۸۲ به دنبال داشته است.
پتانسیل وقوع پدیده لغزش
پتانسیل وقوع پدیده لغزش، ریزش و رانش زمین در کشور را باید هر لحظه در نظر گرفت. این پدیده در بیشتر استانهای کشور خسارات اقتصادی فراوانی را به بار آورده است. از روستاهای شاهرود تاش علیا و تاش سفلی در حریم گسل پنج کیلومتر و در معرض خطر خیلی زیاد زلزله قرار دارند. زمین لغزش و رانش تاش علیا را بر مبنای آمایش استانی تهدید می کند.
پدیده ای که خسارات اقتصادی فراوانی را به همراه خواهد داشت؛ تاش علیا و تاش سفلی در حریم گسل پنج کیلومتر و در معرض خطر خیلی زیاد زلزله قرار دارند. مدیرکل محیط زیست استان سمنان در بیست و هشت فروردین ماه ۹۸ برای ریاست سازمان صنعت؛ معدن و تجارت استان سمنان مکتوب تحت عنوان معدن بوکسیت تاش گزارش می دهد: «علی هذا با توجه به بررسی ها و وقایع اخیر و نیز تأثیرات منفی فعالیت معدن تاش آن هم به دلیل قرارگیری در شیب های تند بالای ۳۰ درصد و در ارتفاع بالا که با از بین رفتن پوشش گیاهی علاوه بر تخریب منظر؛ قابلیت فرسایش خاک و حتی رانش زمین در منطقه بوجود آورده است.»
اداره حفاظت محیط زیست شاهرود اردیبهشت ۹۸ تراشیده شدن کوه و خاکبرداری قسمت های زیرین و بالایی منطقه با استفاده از مواد ناریه و بسیار شکننده شدن لایه های سطحی را گزارش کرده است. رییس اداره منابع طبیعی و آبخیزداری شهرستان نیز در دهم مرداد ۹۷ نمونه حاد و خطرناک مختصات بالا دست مسیر چشمه سارهای مهم خرسی و دو انباشت نخاله؛ رانش زمین با ذکر مختصات به علت برداشت های غیر اصولی؛ تخریب کوه را به اداره کل منابع طبیعی و آبخیز داری استان گزارش داده است.
هشدار از طرف مسئولان
مدیریت بحران با توجه بدین مخاطرات و ملاحظات ایمنی دفاعی امنیتی مطالعات برنامه آمایش استان مبادرت به ابطال پروانه بهره برداری معدن بوکسیت کوه شاهوار کرده یا رانش زمینی مانند رانش زمین کالپوش میامی در ابعادی بسیار گسترده تر روستای تاش و مخاطرات دیگر ذکر شده در مطالعات آمایش از انواع تهدیدات شهر گردشگری مجن را در بر خواهد گرفت؟
نگاهی به نقشه ها و آمارهای ارائه شده از طرف مرکز لرزه شناسی دانشگاه تهران نشان داده است که فقط در یک بازه زمانی ۳۰ روزه هشت زلزله از دو نیم تا ۳.۸ ریشتری در مجن آمده که تصویر آنرا در یادداشت ملاحظه می کنید همین طور ۲۰ تیر ۱۲۶۹ هجری خورشیدی برابر با ۱۱ ژوئیه ۱۸۹۰ میلادی، زمین لرزه ویرانگری با بزرگای ارزیابی شده ۷.۲ ریشتری در مجن آمده است همین طور ۱۶ شهریورماه ۹۳ نیز زمین لرزه به بزرگی ۴.۶ ریشتر در این منطقه ثبت شده که نشان داده است این منطقه مملو از مخاطرات حوزه لرزه نگاری است.
برخی کارشناسان بر این باورند که برداشت غیراصولی از معدن بالا دست منطقه مجن و شاهکوه سبب سست شدن زمین شده است از طرفی باطله ها و همین طور عملیات بهره برداری معدن همیشه روستای تاش در مجاورت مجن را با مخاطرات سیلاب و همین طور فرود آمدن سیلاب ها و گل و لای بر سر مردم این روستا روبرو ساخته است.
*روزنامه نگار و کنشگر مسائل اجتماعی
منبع: خرید زندگی
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب