رییس كمیسیون سلامت و محیط زیست شورای شهر تهران تاكید كرد
تبدیل رود دره ها به یك معضل شهری
خرید زندگی: رئیس كمیسیون محیط زیست شورای شهر در مورد رفتار مدیریت شهری با رود دره های پایتخت واكنش نشان داد.
به گزارش خرید زندگی به نقل از مهر، زهرا صدراعظم نوری در نشست «رفتار مدیریت شهر با دره های تهران» كه به منظور بررسی برخورد طرح های توسعه‌ی شهری و مدیریت شهری با دره های تهران انجام شد با اشاره به اینكه تفرجگاه های شهری چند دسته اند اظهار داشت: برخی تفرجگاه ها درون شهر، برخی پیرامون شهر و برخی بیرون شهر هتبدیل روددره ها به یك معضل شهریستند، تفرجگاه پیرامون شهر همان رودخانه ها و روددره ها هستند كه شهروندان برای گذران اوقات فراغت خود به آنجا بازگشت می كنند. وی افزود: همین طور در تهران سه نوع چشم انداز شامل چشم انداز بكر، طبیعی و مصنوع وجود دارد كه روددره ها جزو چشم اندازهای طبیعی محسوب می شوندكه می توانند تفرجگاه جمعیت ۸.۵ الی ۱۲ میلیونی تهران برای فرار از هیاهوی زندگی روزانه باشد به شرطی كه در توسعه‌ی فضاهای شهری بعنوان یك پتانسیل و ظرفیت شناخته شوند. اگر نسبت به این موهبت الهی شناخت كافی نداشته باشیم و نتوانیم خاصیت های این محیط طبیعی شهری را درك نماییم، تصمیمات و برنامه ریزی های ما مشكلاتی را برای این محیط طبیعی به همراه خواهد داشت. این عضو شورای شهر تهران در این جلسه با اشاره به اثرات مثبت روددره ها در زندگی شهری اظهار داشت: در شرایطی كه ما به شدت گرفتار كمبود آب هستیم، رود دره ها می توانند آب شیرین شهر را تأمین كنند، همین طور بعنوان یك كریدور برقراركننده‌ی جریان هوا، در تلطیف محیط طبیعی نقش داشته باشند، فضای سبز و گردشگری شهر را تأمین كنند و در مجموع ارتقا كیفیت زندگی را به همراه داشته باشند. صدراعظم نوری اشاره كرد: با یك بررسی اجمالی به این نتیجه می رسیم كه روددره های تهران طی دو دهه‌ی اخیر نه تنها كاركردهای مذكور را نداشته و نتوانستند به ارتقا كیفیت زیست شهری منجر شوند بلكه معضلات و مشكلاتی را به وجود آورده اند. نحوه‌ی مدیریت، نوع دیدگاه ها و سیاستگذاری ها، نابسامانی و مشكلاتی را در رود دره ها به وجود آورده است. بعضی از رود دره ها به كانال هایی با بسترهای سیمانی و بتنی و برخی به رود خانه یا رودهای بزرگ فاضلاب شهری تبدیل گشته اند. او افزود: این روددره ها كه قدرت جذب آب را داشتند و می توانستند بارش های شدید باران و سیلاب را مدیریت كنند و به پایین دست ببرند امروز وضعیتی پیدا كرده اند كه می تواند عامل وقوع سیل و خطرآفرین باشند و آلودگی های محیط زیستی فراوانی را هم به وجود آورده اند كه باید گفت با مرگ تدریجی مواجهند. صدر اعظم نوری با اشاره به اینكه جهت بررسی یك مسأله، ابتدا باید عوامل و ریشه های آن مسأله را به خوبی تبیین كرد تا بتوان راهكارهای برون رفت از چالش را پیدا كرد گفت: اینكه چرا چنین اتفاقاتی در شهر تهران می افتد و ارزش های طبیعی و اكولوژیك از بین می روند و تبدیل به چالش می شوند مربوط به یك مقطع زمانی خاص نیست و زمانی كه در سیاست گذاری های كلان تصمیم گرفته می شود، شهرداری ها به سمت خودگردانی بروند و هیچ ردیف بودجه‌ی دولتی برای آنها دیده نمی گردد، شهر بزرگی مانند تهران را چگونه باید اداره كرد؟ تهران با جمعیت ۱۲ میلیونی كه بار شهرهای پیرامونی را نیزبه دوش می كشد، هزینه های خودرا چگونه باید تأمین كند؟ بدین سبب یكی از عوامل این است كه بدون در نظر گرفتن سازوكارهای لازم، شهرداری ها بعنوان نهادهای عمومی خودگران تعریف می شوند و این اختیار به شهرداری ها داده می شود كه از هر طریقی برای اداره‌ی شهر كسب درآمد كنند. وی افزود: از طرفی مسئولیت ها و موقعیت ها در شهرهای بزرگ، جنبه‌ی سیاسی باز دارد، پس این موقعیت، سیاسی باز هست و این مساله می تواند تبعاتی را برای شهرها به همراه داشته باشد، نكته دیگر اینكه این شهر را چه كسانی طراحی كردند؟ مشاورین و مهندسین. نقش این ها در تخریب شهر تهران چقدر است؟ كسانی كه در چارچوب طرح جامع و تفصیلی برای شهر نسخه پیچیدند و خیلی از پهنه های سبز را به پهنه های دیگر تغییر دادند، مهندسین و مشاورین بودند و مردم و ذی نفعان باز در تخریب محیط زیست و اتفاقاتی كه در شهر تهران افتاده نقش داشته اند، مانند افرادی كه از بالا دست و تا پایین دست رود دره را دكه و غرفه می زنند و فاضلاب را به داخل این نهرها می ریزند و مردمی كه بهره برداری می كنند. وی توضیح داد: وقتی میل به توسعه و مهاجرات در شهر تهران افزوده می شود و قیمت زمین بالا می رود طبیعی است كه زمین ها و دره ها را باز تصرف كنند. ۱۲۸ هكتار از اراضی مشجر شهر تهران در فاصله سال های ۸۷ تا ۹۷ (در قالب مصوبه برج- باغ ها) به مكان های تجاری و مسكونی تبدیل شدند. چه زمانی دیگر می توانیم این باغ ها را احیا كنیم؟ این عضو شورا با انتقاد از تغییر كاربری ها در روددره های پایتخت و باز شرایط نامناسب حاكم بر آنها طی سال های گذشته اظهار داشت: این درحالی است كه شهرداری در سال های ۸۶ تا ۹۶ تنها ۲ هزار و ۳۰۰ میلیارد تومان صرف این دره ها كرده است. این هزینه مربوط به كارهای عمرانی، كف سازی و ساخت دیواره طی ۱۰ سال بوده است. بگفته صدراعظم نوری بر طبق آمارها بستر هفت دره‌ی تهران در نتیجه تعرض، از ۱۹۰۰ هكتار به ۸۰۰ هكتار كاهش یافته است. او افزود: اینكه در ۱۴ سال قبل تصمیم های نادرست گرفته شده و قوانین اشتباهی وضع شده جای كتمان ندارد اما چه كسی مقصر است؟ همه مقصریم، البته میزان تقصیرهای هر فرد متفاوت می باشد و وقتی تصمیم می گیریم در دوره ای ۱۲ ساله از خیابان بهشت به پاستور برسیم هزینه هایی هم دارد. پول هایی كه باید خرج شود از كجا می آید؟ از همین فروش هوا و تراكم، باغات و اراضی مشجر و خیلی سیاست های غلط دیگر. یادم می آید در دوره ای كه دره كن را به پارك نهج البلاغه تبدیل كردند من به شدت انتقاد كردم در صورتیكه عده ای به این كار بالیدند. همین طور در این جلسه، سید امیر منصوری عضو هیأت علمی دانشگاه تهران با اشاره به این مساله كه باغات همیشه مورد توجه هستند اما دره ها مغفول واقع شده اند، اظهار داشت: تهران دارای دره هایی است كه به قدر كافی در روند توسعه شهر مورد توجه قرار نگرفته اند و حتی در طرح های جامع و تفصیلی و طرح های موضعی و موضوعی مانند طرح بوستان نهج البلاغه به آنها اهمیتی داده نشده است و امروز می خواهیم یك دیدگاه و نظریه ای را مطرح نماییم تا بر طبق آن، مدیریت شهری و تهیه كنندگان طرح های آتی نوع نگاه به روددره ها را تغییر دهد. وی افزود: تا زمانی، دره های تهران تفرجگاه مردم محسوب می شد اما از دوره ای با اجرای طرح های توسعه شهری، پارك سازی در خارج از این اماكن آغاز شد و اینگونه مردم را به پارك ها هدایت كردیم كه ارتباط ارگانیك بین شهرنشینان و طبیعت از بین رفت. از جانب دیگر زمین تبدیل به كالا شد و دره ها در ساختار شهر نادیده گرفته شدند كه این رویكرد سبب شد مدیریت شهری در آنجا مبادرت به استحصال زمین كند و با عنایت به رفتاری كه در دوره‌ی معاصر با روددره های تهران می شود بنظر می رسد با یك مشكل فرهنگی در سطح مدیران و عدم فهم درست از روددره در برنامه ریزی ها روبه رو هستیم كه دره را دور انداختنی می داند، در حالیكه دره ها می توانند یك فضای شهری باشند. منصوری باز با اشاره به اینكه من معتقد نیستم كه تمام این اتفاقات توسط یك مدیر روی داده باشد بلكه در این روند تمام مدیران، مشاورین و مهندسین و حتی مردم مقصرند و به صورتی در این سیستم همه مشغول خرابكاری هستند و شهردار تهران فقط ضربه های كشنده تری می زند؛ افزود: ما جامعه ای هستیم كه منابع و ارزش های زیبایی شناسانه تاریخ را گم كرده ایم، ما فكر می نماییم ارزش دره صرفاً به این است كه آب از آن عبور كندو این یعنی ما ابتدا در ذهنمان خطا كردیم و بعد مبادرت به نابودی دره و آب و خاك كردیم. در پروسه تدوین طرح جامع تهران تاكید ما بر این بود كه ساختار طبیعی تهران بزرگترین ثروت تهران است اما این مسأله از یك زمانی فراموش شد. ما باید به این فهم برسیم كه یكی از مطالباتمان، حفظ شرایط طبیعی و تاریخ طبیعی تهران باشد یعنی ابتدا باید ساختار طبیعی تهران را در نظر گرفت و بعد سراغ اقدامات دیگر رفت و تا زمانی كه ذهنمان اصلاح نشود، مطالبه گر نمی شویم. همین طور محمد درویش فعال محیط زیست باز در این نشست با اشاره به اینكه اتفاقی كه برای ۷ دره‌ی تهران افتاده است یكی از نشانه های نابخردی شدید مدیریت شهری است اظهار داشت: «البته این نابخردی صرفاً محدود به تهران نمی گردد و ما رودخانه های بزرگ تر با دبی بیشتر را در كشور داریم كه مدیریت غلط منجر به نابودی آنها شده است مانند گرگان رود در آق قلا كه مصب رود بسته شده است و یا زرینه رود كه با دورشدن از سد رودخانه گم می شود و تبدیل به زمین های زراعی و مسكونی شده است. وی افزود: این نابخردی در تهران نیزبه پیش از انقلاب برمی گردد، بعنوان مثال شهرك آتی ساز در بستر رودخانه دركه ساخته شد و این مبادرت به صورت كاملاً رسمی صورت گرفت و مسیر رودخانه تغییر نمود و این روند همچنان ادامه پیدا كرد. در سال ۸۵ در این منطقه در ۸۰ متری به آب رسیدیم و ۶ حلقه چاه برای آبیاری بزرگترین باغ اكولوژیك منطقه یعنی باغ گیاه شناسی حفر كردیم اما در سال ۸۹ متوجه شدیم سطح آب زیرزمینی با شتاب عجیبی در حال كاهش است و به میزان بارش ها باز ارتباط ندارد، پس از بررسی متوجه شدیم كه شهرداری مشغول اجرای طرح سامان دهی رودخانه وردآورد است و كف رودخانه را به بهانه سامان دهی سیمان ریخته است و این مساله سبب شده تمام مخروط افكنه البرز غربی از بین برود. امروز سه حلقه از آن چاه ها خشك شده و سه حلقه چاه دیگر با كف شكنی ۲۰۰ متر به وجود آمده اند. این فعال محیط زیست اضافه كرد: همین طور از آن سال سطح آب زیرزمینی فاصله‌ی دریاچه استادیوم آزادی تا وردآورد از سال ۸۰ تا ۹۰ بین ۷ متر در دریاچه آزادی و تا ۱۷ متر در وردآورد كاهش پیدا كرده بود. حالا ۲۸ متر دیگر باز كاهش یافته است. درویش با اشاره به اینكه روددره ها مهم ترین عامل تلطیف هوای تهران بودند اظهار نمود: این روددره ها به سبب خاصیت های توپوگرافی، تفاوت دمای محسوسی را ایجاد می كنند و این تفاوت دمای محسوس كه در فاصله‌ی كمتر از صد مترایجاد می شود جریان باد تولید و مانند یك كولر طبیعی عمل می كند و همواره كلونی های بزرگ پرندگان با تنوع زیستی را در این روددره ها داشته ایم، ما ۱۶۵ نوع پرنده در مخروط افكنه‌ی تهران رصد كرده ایم كه این رقم معادل یك سوم كل پرندگان ایران است. درویش افزود: تهران گرفتار ماجرایی به نام جزیره‌ی گرمایی و ازدحام شده است، آلودگی صوتی فراتر از تحمل ما رفته، در نقاط شلوغ شهر، آلودگی صوتی تا ۱.۵ دسی بل بیشتر از تحمل انسان است. این یعنی بیماری های عصبی، یعنی عقب ماندگی ها، یعنی نزاع های خانوادگی و بزه. بنا براعلام روابط عمومی پژوهشگاه نظر، وی افزود: ما بهترین چشم اندازهایمان را نابود می نماییم و رستوران و دكه در كنار آن به وجود آورده ایم، اگر شهرداری قدرت داشته باشد ساخت وسازها را خراب كند و دره ها را دره های واقعی و طبیعی كند تا تنوع زیستی برگردد آن زمان تهران زیبایی خواهیم داشت. ما ۷ رودخانه‌ی دائمی داشتیم كه به خاطر دلال بازی همه را از دست دادیم.
منبع: خرید زندگی
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب